Een ruim jaar na de start van de oorlog in Oekraïne, verblijven 25.000 Oekraïners op arbeidsleeftijd in Vlaanderen. Velen ontvangen een leefloon, maar nog te weinig zijn ze actief op de arbeidsmarkt. Meerderheidspartijen cd&v, N-VA en Open VLD willen daar nu verandering in brengen. Met een voorstel van decreet worden alle tijdelijk ontheemden op arbeidsleeftijd verplicht zich in te schrijven bij VDAB “We moeten uiteraard steun bieden aan oorlogsvluchtelingen, maar wie hier verblijft en kan werken, moet zich ook inschakelen in onze arbeidsmarkt”, zegt hoofdindiener Robrecht Bothuyne (cd&v). “Een win-win voor onze arbeidsmarkt én voor de duurzame integratie van de Oekraïense vluchtelingen in Vlaanderen.”
Op dit moment zijn er in België 68.305 Oekraïense vluchtelingen geregistreerd als tijdelijk ontheemden, daarvan zijn er zowat 60 procent in Vlaanderen gevestigd; iets meer dan 40.000 Oekraïense vluchtelingen bevinden zich dus in Vlaanderen. Het conflict sleept langer aan dan verhoopt. Velen hebben de hoop laten varen om snel terug te keren naar Oekraïne. Een duurzamere integratie, ook op de arbeidsmarkt, is dan logisch en dringt zicht op. In totaal zijn nu al 9.959 Oekraïners ingeschreven bij VDAB. 70 procent daarvan zijn vrouwen.
Potentieel voor onze arbeidsmarkt
Vlaams Parlementslid Robrecht Bothuyne (cd&) licht toe: “We willen dat alle Oekraïners die kunnen werken dat ook gaan doen. Daartoe moeten ze de nodige begeleiding krijgen via VDAB en haar partners. Nog te weinig Oekraïense vluchtelingen vinden de weg naar de arbeidsmarkt. Met dit voorstel van decreet willen we daar verandering in brengen. Met de verplichte inschrijving bij VDAB willen we meer Oekraïners aan het werk krijgen. Er is nu immers veel potentieel voor onze arbeidsmarkt dat onbenut blijft, talent dat kan worden ingezet in Vlaanderen. Zowat 25.000 Oekraïners in Vlaanderen zijn tussen 18 en 65 jaar. Minder dan de helft is nu dus bekend bij VDAB. Dat willen we veranderen.”
35 procent van het totaal aantal bij VDAB ingeschreven Oekraïners heeft reeds gewerkt en 22,4 procent is nog steeds aan het werk op dit moment. De Oekraïners die aan het werk zijn, zijn vooral aan de slag in de dienstensector als schoonmaak- en onderhoudspersoneel of als medewerker in een tuinbouw of fruitteelt bedrijf. Ze helpen dus om de vele knelpuntvacatures ingevuld te krijgen.
“Door de verplichte inschrijving bij VDAB kunnen Oekraïners begeleiding krijgen van VDAB en haar partners richting de arbeidsmarkt. Ze zullen via het lokaal bestuur waar ze ingeschreven zijn, over die verplichting geïnformeerd worden. De verplichte inschrijving is wel enkel van toepassingen voor personen op beroepsactieve leeftijd”, zegt Vlaams parlementslid Axel Ronse (N-VA).
Intensieve en aangepaste dienstverlening
Via het geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie (GPMI) maakt het OCMW afspraken met de leefloongerechtigden over de stappen die ze moeten zetten, bijvoorbeeld naar de arbeidsmarkt. “Via dit decreet wordt van de OCMW’s verwacht om van de toeleiding naar de arbeidsmarkt een prioriteit te maken. Zo kunnen OCMW’s via het GPMI de leefloongerechtigde verplichten om zich in te schrijven bij VDAB. Als een leefloongerechtigde die afspraak van het GPMI niet nakomt, kan het OCMW sancties opleggen, bijvoorbeeld door een (gedeelte van) het leefloon in te houden”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Tom Ongena (Open VLD).
Na inschrijving bij VDAB voorziet VDAB een intensieve en aangepaste dienstverlening. Er worden taalopleidingen voorzien en ze kunnen ook gebruik maken van jobcoaching en beroepsopleidingen op de werkvloer. Vooral die taalopleidingen lijken noodzakelijk. 60 procent van de Oekraïners heeft geen kennis van het Nederlands en 36 procent heeft een beperkte kennis. Ook van het Engels heeft 70 procent geen of slechts een beperkte kennis. 60 procent van de Oekraïners die vandaag bij VDAB zijn ingeschreven kreeg via VDAB al een taalopleiding. Ook via het agentschap Integratie en Inburgering worden taalcursussen geboden.
De verplichting om in te schrijven zal gelden voor zowel de Oekraïners die hier aankomen, als degenen die hier al zijn.
